JAARVERSLAG 2022
Doelstelling
De Participatieraad Leusden adviseert het college van B&W van de gemeente Leusden over
beleids- en uitvoeringsregels in het sociaal domein. Zoveel als mogelijk betrekt de
participatieraad daarbij geledingen uit de Leusdense bevolking.
De Participatieraad werkt bij het opstellen van adviezen samen met de Raad voor
Cliëntenparticipatie.
Samenstelling
De Participatieraad, formeel met de omvang van 4 leden, bestond in 2022 uit:
- Ine Kerkhof, met bijzondere aandacht voor jeugdhulp en onderwijs
- Jan Burger, met bijzondere aandacht voor jeugdhulp, welzijns- en gezondheidszorg
- Henriette Schneiders, met bijzondere aandacht voor participatie, tot oktober 2022
- Gertrud Gosenshuis, met bijzondere aandacht voor welzijnszorg en participatie
Eind 2022 is een wervingsprocedure gestart voor nieuwe leden van de Participatieraad.
Werkwijze en organisatie
Steeds twee leden van de Participatieraad delen een aandachtsgebied (portefeuille). De leden van
de Participatieraad onderhouden elk met relevante Leusdense organisaties contact of spreken met
netwerkcontacten van betrokkenen en volgen de maatschappelijke ontwikkelingen binnen hun
aandachtsgebied. In dit jaar waren er met name contacten met de Samenwerkende
Ouderenbonden (SOL), de Duwgroep, DAVA, het Pleegoudercafé en de Huiskamer van Leusden.
In de ideale opzet bereiden deze twee leden steeds een advies voor aan het college van
burgemeester en wethouders in goed overleg met belanghebbenden en deskundigen en bespreken
dit met de voltallige Participatieraad.
In de praktijk kent het adviestraject echter minder duidelijke paden. Er staat vaak tijdsdruk op,
vaak vindt er ambtelijk vooroverleg plaats. In een aantal gevallen kwam er dan een herziene
versie van het voorstel naar de Participatieraad en kort daarop naar de gemeenteraad.
Complicerend is ook dat diverse voorstellen ontstaan in overleg tussen de gemeenten in het
samenwerkingsverband, waarbij Amersfoort als grootste gemeente een trekkersrol heeft.
De samenwerking met de Raad voor Cliëntenparticipatie (RvCP) verliep goed in 2022. Leden van
de Participatieraad wonen regelmatig de vergaderingen bij van de RvCP en omgekeerd.
Bij het opstellen van adviezen betrekt de Participatieraad steeds de RvCP.
De beide adviesraden zijn lid van de Koepel van Adviesraden in het Sociaal Domein.
De Participatieraad werd secretarieel ondersteund door Karlijn Tolboom. Zij deed dit als
vrijwilligster, maar met professionele inzet en kwaliteit.
Ambtelijke ondersteuner, verbinder tussen de Participatieraad en de gemeente, was Simone
Rijneveld, in april opgevolgd door Mark Leegwater. De Participatieraad is hen dankbaar voor de
uitstekende en ter zake kundige en snelle informatie en bemiddeling.
Ook verschillende beleidsambtenaren waren steeds bereid om de raad toelichting te geven op de
ontwikkelingen in hun aandachtsgebied.
Wat is er gerealiseerd in 2022?
In 2022 vergaderde de Participatieraad 16 maal, waarvan tweemaal met de wethouder voor het
Sociaal Domein, Patrick Kiel, en tweemaal met de directie van Lariks. Daarnaast nam de raad
deel aan regionaal overleg over de nieuwe inkoopstrategie voor jeugdzorg en wonen met
noodzakelijk verblijf.
Onderwerpen die besproken zijn met beleidsambtenaren en/of wethouders - Ontwikkelingen m.b.t. huishoudelijke ondersteuning
De door de rijksoverheid verordonneerde regel voor een uniforme eigen bijdrage
van max. 19 euro per 4 weken heeft in veel gemeente geleid tot een stijging van
het beroep op de regeling, derhalve tot kostenverhoging voor de gemeenten. De
gemeente Leusden heeft, na overleg binnen de VNG, besloten toch de financiële
draagkracht van inwoners te betrekken bij de toekenning van huishoudelijke hulp
via de WMO. De beschikbare middelen zouden zo vooral terecht moeten komen
bij de minder draagkrachtigen.
Een rechterlijke uitspraak zet deze keuze wel verder onder druk zolang de
rijksoverheid het beleid niet aanpast. De gemeente handhaaft in principe ieders
rechten, maar wil toch in hoger beroep haar handelwijze verder verdedigen. - Lariks
Stichting Lariks is de uitvoerder van veel van het sociaal beleid van de gemeente
Leusden. Lariks verzorgt zowel hulpverlening voor volwassenen en kinderen als
ondersteuningsactiviteiten voor vrijwilligerswerk en samenlevingsactiviteiten. De
groeiende behoefte van de gemeente aan kostenbeheersing noopte Lariks tot een
reorganisatie en herziening van procedures en takenpakket.
In 2022 werd het managementteam vernieuwd en een nieuwe directeur
aangesteld.
Met de toekenning van extra middelen kon Lariks in 2022 starten met het
uitvoeren van meer directe hulpverlening aan jeugdigen, opdat deze zorg sneller
en klantvriendelijker geboden kan worden, met beter benutten van de sociale
context, en zo het beroep op de specialistische jeugdzorg kan verminderen. - Corona
In 2020 startte de gemeente een ‘platform Leusden voor elkaar’ waar zorg- en
welzijnorganisaties en vrijwilligers elkaar informeren over de knelpunten en
ontwikkelingen om eventuele manco’s in de zorg of regelgeving te signaleren en
aan te pakken.
De participatieraad nam deel aan dit platform dat aan het einde van 2021 onder
verantwoordelijkheid kwam van de ‘Huiskamer van Leusden’, als aanvulling op
de netwerkbijeenkomsten van deze organisatie en gezien de centrale rol die de
Huiskamer sinds april 2020 heeft vervuld in het ontvangen en signaleren van
hulpvragen en bemiddelen naar passende ondersteuning. - Regiotaxi
De provincie stootte haar rol af m.b.t. dit vervoer. De gemeenten kopen nu
gezamenlijk een aanbod van regiotaxi en leerlingenvervoer in. - Inburgering
Er is een nieuwe wet die de gemeente een grotere verantwoordelijkheid geeft
voor een effectief inburgeringstraject. In 2022 werd hiertoe een beleidsambtenaar
aangesteld, ook al wordt veel van het beleid in regionaal verband opgezet.
Leusden heeft een overeenkomst met Integratiewerk, dat voor de nieuwkomer de
basale voorzieningen regelt, ondersteuning biedt bij het vinden van werk en een
taalschool aanbiedt. Ook lokale organisaties als Voila en Gilde Leusden spelen
een belangrijke rol bij de ondersteuning en educatie van nieuwkomers. Er is
behoefte aan vrijwilligers t.b.v. de sociale ondersteuning. Gastvrij Leusden zou
hierin (weer) een rol kunnen spelen, zoals het dat ook zeer actief doet m.b.t. de
Oekraïense vluchtelingen. - Jeugdhulpverlening
De in Eemland samenwerkende gemeenten zetten voor 2023 in op een
aanbestedingstraject waarbij een enkele instelling, of consortium van enkele grote
aanbieders, als verantwoordelijke voor de jeugdhulp wordt gecontracteerd.
Middels onderaannemerschap kunnen andere aanbieders nog een rol vervullen,
maar de ambitie is zo het rijk geschakeerde veld (met meer dan 400 aanbieders)
doelmatiger en transparanter te organiseren en de regionale nabijheid te
vergroten. Tevens is de hoop dat hierdoor gebruikers zich beter kunnen
organiseren t.b.v. medezeggenschap.
Leusden subsidieert twee praktijkondersteuners voor de huisartsen, een
verpleegkundige en een psycholoog, om doelmatiger gebruik te maken van
gespecialiseerde hulp.
Lariks werkt nauw samen met scholen om vroegtijdiger hulp en normalisering
van problemen te bevorderen.
Vanuit de rijksoverheid, OCW en VWS, komen middelen voor een Deltaplan
Jeugd om jongeren meer perspectief te bieden, met name in en na coronatijd. Het
sluit aan op het Nationaal Programma Onderwijs. Elke school maakt een plan met
prioriteiten. De gemeente stelde in samenspraak met veel betrokkenen (onderwijs,
sport, cultuur, jeugdhulp, leerplicht) een plan op met speerpunten voor drie
verschillende leeftijdsgroepen (0-4, 4-12, 12+).
Ten behoeve van de minimagezinnen biedt de gemeente een pakket met
maatregelen.
Beschermd wonen
Op dit terrein is in 2021 een regiovisie ontstaan, onder de titel ‘Ondersteuning
met noodzakelijk verblijf (omnv)’. Een duidelijke teneur in deze visie is het
versterken van de draagkracht van de eigen netwerken, buurten, gemeenten om
zoveel mogelijk met ambulante ondersteuning een eigen leven te leiden. Op
indicatie is ook kort- of langdurend verblijf mogelijk met ondersteuning.
Net als bij de jeugdzorg rekenen de regiogemeenten hier op de vorming van
consortia die een samenhangend stelsel van verblijf en ondersteuning kunnen
realiseren. De keuzevrijheid van de cliënt lijkt hierbij wel beperkingen te krijgen,
zodat tenminste een goede klachtenregeling nodig is.
Begin 2023 bleken de instellingen in afwijking van hun vooraankondiging toch
niet in te schrijven op de aanbesteding.
- Sociaal domein
In het eerste kwartaal sprak de raad haar waardering uit voor de rapportage
Sociaal Domein die ook naar de gemeenteraad is gegaan.
In het laatste kwartaal werkte de gemeente toe naar de formulering van een nieuw
beleidskader sociaal domein voor de jaren 2022-2026. De gemeente heeft
daarvoor veel geïnvesteerd in contacten met belanghebbenden,
ervaringsdeskundigen en organisaties in de samenleving.
De participatieraad kreeg in een vroeg stadium een conceptversie om zich te
beraden op haar advies over dit belangrijke document. Daardoor kreeg ook de
participatieraad de gelegenheid inbreng te organiseren vanuit diverse groepen. - Wijkverenigingen
In de loop van 2022 deed de gemeente onderzoek naar het belang van wijkverenigingen en de mate waarin de gemeente een stimulerende of faciliterende
taak heeft. Met de komst van wijkvereniging Ruige Veld en Hamersveld-oud zijn
er nu vier actieve verenigingen, namelijk ook Dava t.b.v. Achterveld,
wijkvereniging Alandsbeek t.b.v. Alandsbeek en de Wetering en wijkvereniging
Leusden ZeT t.b.v. Leusden Zuid en de Tabakssteeg.
De gemeente besloot de verenigingen te ondersteunen met een jaarlijkse bijdrage.
Adviezen
De Participatieraad bracht in 2022 adviezen uit over - Verordening en beleidsregels WMO
- Verordening en beleidsregels Jeugdhulp
- Regiotaxi (sociaal en recreatief vervoer)
